وڵاتی سەرەکی کە گەورەترین توانای وزەی خۆریان هەیە5

وزەی خۆر تەکنەلۆژیایەکی گرنگە بۆ زۆرێک لەو وڵاتانەی کە هەوڵدەدەن دەردانی گازی ژەهراوی لە کەرتی وزەی خۆیان کەم بکەنەوە و توانای جیهانی دامەزراو ئامادەیە بۆ گەشەکردنی ژمارەیەکی پێوانەیی لە ساڵانی داهاتوودا

پانێڵی وزەی وزەی خۆر

چین شوێنی گەورەترین بازاڕی وزەی خۆری جیهانە

دامەزراوەکانی وزەی خۆر لە سەرانسەری جیهاندا بە خێرایی زیاد دەبن، لەکاتێکدا وڵاتان هەوڵەکانیان بۆ وزەی نوێبووەوە زیاد دەکەن و هەوڵدەدەن دەردانی کاربۆن لە بەرهەمهێنانی کارەبادا کەم بکەنەوە.

هاوشانی با، فۆتۆڤۆڵتایکی خۆر (PV) دامەزراوترین تەکنەلۆژیای وزەی کەم کاربۆنە و لەگەڵ گەشەکردنی قەبارەدا، تێچووی گەشەپێدانەکە دادەبەزێت.

کۆی گشتی توانای دامەزراو لە کۆتایی ساڵی ٢٠١٩دا نزیکەی ٦٢٧ گیگاوات بووە لە ئاستی جیهانیدا.

بەپێی ئاماری ئاژانسی نێودەوڵەتی وزە (IEA)، وزەی خۆر لە ڕێگای تۆمارکردنی ژمارەی پێوانەیی بۆ جێگیرکردنی نوێی جیهانییە لە دوای ساڵی 2022، بە تێکڕا 125 گیگاوات توانای نوێ لە ئاستی جیهانیدا پێشبینی دەکرێت لە نێوان ساڵانی 2021 بۆ 2025

بەپێی ئاژانسەکە، بەرهەمهێنانی PV وزەی خۆر لە ساڵی 2019دا بەڕێژەی 22% زیادیکردووە، و نوێنەرایەتی دووەم گەورەترین گەشەی بەرهەمهێنانی ڕەهای کردووە لە هەموو تەکنەلۆژیا نوێبووەکان، کەمێک لە دوای با و پێش وزەی ئاو کەوتووە.

لە ساڵی ٢٠٢٠دا، بە مەزەندەکردن ١٠٧ گیگاوات توانای زیادەی وزەی خۆر لە سەرانسەری جیهان هێنرایە سەر ئینتەرنێت، لەگەڵ پێشبینی دەکرێت ١١٧ گیگاواتی دیکە لە ساڵی ٢٠٢١دا.

چین بە ئاسانی گەورەترین بازاڕی جیهانە بۆ وزەی خۆر و لەگەڵ پەرەپێدانی پلانەکانی وڵاتەکە بۆ بێلایەنکردنی دەردانی کاربۆنەکانی پێش ساڵی ٢٠٦٠، پێدەچێت چالاکییەکان لە دەیەکانی داهاتوودا زیاتر خێراتر بن.

بەڵام ناوچەکانی سەرانسەری جیهان هەوڵەکانی وزەی خۆریشیان چڕتر دەکەنەوە و لێرەدا ئێمە پێنج وڵاتی سەرەکی لە ڕووی توانای دامەزراوەوە تا ساڵی ٢٠١٩ دەخەینەڕوو.

پێنج وڵاتی سەرەکی بۆ توانای وزەی خۆر لە ساڵی ٢٠١٩

1. چین – 205 گیگاوات

چین بە دووری شانازی بە گەورەترین بەلەمی وزەی خۆری دامەزراو لە جیهاندا دەکات، کە لە ساڵی ٢٠١٩دا ٢٠٥ گیگاوات پێوانە کراوە، بەپێی ڕاپۆرتی وزەی نوێبووەوەی ٢٠٢٠ی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزە.

لە هەمان ساڵدا بەرهەمهێنانی کارەبا لە وزەی خۆرەوە بە کۆی گشتی ٢٢٣.٨ کاتژمێر تێراوات (TWh) لە وڵاتەکەدا بووە.

سەرەڕای ئەوەی کە زۆرترین بەرهەمهێنەری جیهانە، بەڵام قەبارەی گەورەی ئابووری چین بەو مانایەیە کە پێویستییە بەرفراوانەکانی وزە توانای لەخۆگرتنی هەردوو گەورەترین بەلەمی خەڵوز و وزەی نوێبووەوەی جیهان هەیە.

یارمەتییەکانی حکومەت چالاکییەکانی لەم کەرتەدا لە کۆتاییەکانی ساڵانی ٢٠١٠دا هان دا، هەرچەندە ئێستا یارمەتییەکان بۆ پڕۆژە بازرگانییەکان قۆناغ بە قۆناغ لە بەرژەوەندی مۆدێلێکی زیادکردنی کێبڕکێکارانە کۆتایی پێهاتووە.

گەورەترین پڕۆژەی تاکە وزەی خۆر لە چین پارکە خۆرییەکەی هوانگێ هاینان هاینان (2.2 گیگاوات)ە لە پارێزگای چینگهای.

2. ئەمریکا – 76 گیگاوات

ئەمریکا لە ساڵی ٢٠١٩دا دووەم گەورەترین توانای وزەی خۆری دامەزراو لە جیهاندا هەبووە، کە کۆی گشتی ٧٦ گیگاوات کارەبای بووە و ٩٣.١ تیوات کاتژمێر کارەبای بەرهەمهێناوە.

لە ماوەی دەیەی داهاتوودا، دامەزراوە خۆرەکانی ئەمریکا پێشبینی دەکرێت بگاتە نزیکەی 419 گیگاوات، لەکاتێکدا وڵاتەکە هەوڵەکانی وزەی پاک خێراتر دەکات و هەوڵدەدات تا ساڵی 2035 سیستەمی کارەبای خۆی بە تەواوی کاربۆنیز بکات.

پڕۆژەکانی قەبارەی خزمەتگوزاری زاڵن بەسەر پیشەسازی خۆری ئەمریکادا، کالیفۆرنیا، تەکساس، فلۆریدا و ڤێرجینیا لە چالاکترین ویلایەتەکانی بازاڕی ناوخۆییدان.

بزوێنەرێکی سەرەکی گەشەکردن لە ئەمریکادا ڕێسای ستانداردەکانی پۆرتفۆلیۆی نوێبووەوە (RPS)ە کە فرۆشیارانی وزە پابەند دەکات بە دابینکردنی ڕێژەیەک لە کارەبای وەرگیراو لە سەرچاوە نوێبووەکان. هەروەها دابەزینی تێچووی جێگیرکردن و وەرگرتنی باجی پەیوەندیدار لە ساڵانی ڕابردوودا گەشەسەندنی هانداوە.

3. ژاپۆن – 63.2 گیگاوات

ژاپۆن لە پلەی سێیەمدایە لەنێو ئەو وڵاتانەی کە زۆرترین توانای وزەی خۆریان هەیە، بە کۆی گشتی بەلەمەکانی لە ساڵی ٢٠١٩دا ٦٣.٢ گیگاوات کارەبا بووە، بەپێی داتاکانی ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی نێودەوڵەتی و ٧٤.١ تیوات کاتژمێر کارەبا بەرهەم دەهێنێت.

سەرچاوە جێگرەوەکانی وزە وەک وزەی خۆر و وزەی نوێبووەوەی دیکە لە دوای کارەساتی ئەتۆمی فۆکۆشیما لە ساڵی ٢٠١١ەوە زیاتر بەناوبانگ بوون، ئەمەش وایکرد وڵاتەکە چالاکییەکانی لە وزەی ئەتۆمیدا بە شێوەیەکی بەرچاو کەمبکاتەوە.

ژاپۆن پلانەکانی فید-ئین-تایف (FiT)ی بەکارهێناوە بۆ هاندان بۆ بڵاوکردنەوەی تەکنەلۆژیای خۆر بۆ کاریگەرییەکی باش، بەڵام پێشبینی دەکرێت بازاڕی PV خۆر لە ساڵانی داهاتوودا کەمێک خاو بێتەوە.

ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی ئەتۆمی دەڵێت، پێشبینی دەکرێت زیادکردنی PV ی ژاپۆن لە ساڵی 2022ەوە گرێبەستی لەگەڵدا بکرێت، ئەمەش بە شێوەیەکی سەرەکی بەهۆی قۆناغبەندی کۆتاییهێنان بە پلانی بەخشندەی FiT بۆ پڕۆژە گەورەکان و توانای کەمی بەشداریکردن لە زیادکردنەکانی پێشوودا.

سەرەڕای ئەوەش، توانای وزەی خۆری دامەزراو لە ژاپۆن دەتوانێت تا ساڵی ٢٠٢٥ لە ١٠٠ گیگاوات نزیک بێتەوە بە پشتبەستن بە سیاسەتەکانی حکومەت و دابەزینی تێچوونەکان.

4. ئەڵمانیا – 49.2 گیگاوات

ئەڵمانیا پێشەنگی ئەوروپایە بۆ بەکارهێنانی وزەی خۆر، بەلەمێکی نیشتمانی لە ساڵی ٢٠١٩دا نزیکەی ٤٩.٢ گیگاوات کارەبای هەیە و ٤٧.٥ تیوات کاتژمێر کارەبا بەرهەمدەهێنێت.

زیادکردنە کێبڕکێکارەکان لە ساڵانی ڕابردوودا پیشەسازییەکەی بەرزکردۆتەوە و حکومەتی ئەڵمانیا لەم دواییانەدا پێشنیاری زیادکردنی ئامانجی دامەزراندنی وزەی خۆری ساڵی ٢٠٣٠ی بۆ ١٠٠ گیگاوات کردووە چونکە ئامانجی ئەوەیە تا کۆتایی ئەم دەیە پشکی ٦٥%ی وزەی نوێبووەوە لە تێکەڵەی وزەی خۆیدا هەبێت.

دامەزراوە بچووک و تایبەتەکان لە ئەڵمانیادا باون، کە لەلایەن میکانیزمەکانی پشتیوانی حکومەتەوە هاندەدرێن وەک پاداشت بۆ بەرهەمهێنانی زیادە، لەکاتێکدا پێشبینی دەکرێت پڕۆژە خزمەتگوزارییەکان لە ساڵانی داهاتوودا گەشە بکەن.

گەورەترین پڕۆژەی وزەی خۆری وڵاتەکە تا ئێستا دامەزراوەی ویسۆ-ویڵمێرسدۆرفە کە بە توانای ١٨٧ مێگاوات (مێگاوات) لە باکووری ڕۆژهەڵاتی بەرلین، کە لەلایەن کۆمپانیای ئەڵمانی EnBW پەرەی پێدراوە.

5. هیندستان – 38 گیگاوات

هیندستان پێنجەم گەورەترین توانای وزەی خۆری دامەزراو لە جیهاندا هەیە کە لە ساڵی ٢٠١٩دا کۆی گشتی ٣٨ گیگاوات کارەبا بەرهەم دەهێنێت، هەروەها ٥٤ تیوات کاتژمێر کارەبا بەرهەم دەهێنێت.

پێشبینی دەکرێت لە دەیەکانی داهاتوودا خواست لەسەر وزە لە سەرانسەری هیندستان زیاتر لە هەر ناوچەیەکی دیکە گەشە بکات و وەک سێیەم گەورەترین بەرهەمهێنەری کاربۆن لە جیهاندا، سیاسەتەکان پەرەپێدەدرێن بۆ ئەوەی وڵاتەکە لە سووتەمەنی بەردینی وەک خەڵوز دوور بخاتەوە و لە بەرژەوەندی وزەی نوێبووەوە.

ئامانجەکانی حکومەت بریتین لە 450 گیگاوات توانای وزەی نوێبووەوە تا ساڵی 2030 و پێشبینی دەکرێت وزەی خۆر ناوەندی ئەم ئاواتە بێت.

تا ساڵی ٢٠٤٠، ئاژانسی نێودەوڵەتی وزەی نێودەوڵەتی پێشبینی دەکات کە وزەی خۆر نزیکەی ٣١%ی پشکی تێکەڵەی وزەی هیندستان بەدەستبهێنێت بەپێی ئاواتەکانی سیاسەتی ئێستا، لە کاتێکدا ئەمڕۆ کەمتر لە ٤%یە.

ئاژانسەکە "کێبڕکێی نائاسایی تێچووی وزەی خۆر" لە هیندستان وەک هێزێکی بزوێنەری ئەم گۆڕانکارییە دەهێنێتەوە، "کە تا ساڵی 2030 لە کێبڕکێی کارەبای خەڵوزی ئێستای زیاترە تەنانەت کاتێک لەگەڵ هەڵگرتنی پاتریدا جووت دەکرێت".

سەرەڕای ئەوەش، گەردنی تەنگەکانی تۆڕی گواستنەوە و تەحەددیاتی بەدەستهێنانی زەوی پێویستە چارەسەر بکرێن بۆ خێراکردنی گەشەپێدانی زیاتری بازاڕی وزەی خۆری هیندستان لە ساڵانی داهاتوودا.